جاهای دیدنی اصفهان

دیدنی ها اصفهان را با هم ببینیم 
  

میدان نقش جهان

از کجای اصفهان شروع کنیم؟ قطعا هیچ جوابی بهتر از میدان نقش جهان وجود ندارد. میدان عظیم مستطیلی نقش جهان، مرکز جاهای دیدنی اصفهان است؛ نه فقط به خاطر 200 حجره‌ی دو طبقه‌ی اطراف میدان، یا حتی به‌خاطر چهار بنای عظیم هر سمت میدان، بلکه خود میدان، به تنهایی بار تاریخی سنگینی را بر دوش می‌کشد که هر گردش‌گری را مجذوب خود می‌کند.
میدان نقش جهان با ابعاد 83500 متر مربعی خود، جایگاه اجرای مراسم و آیین‌های مهم دوران صفوی بوده است، مراسمی مانند چوگان بازی‌های اشراف‌زاده‌های صفوی، آتش‌بازی‌های چهارشنبه‌سوری و مناسبت‌های مختلف، رژه‌های نظامی و اکثر جشن‌های سلطنتی، همه و همه در این میدان انجام می شده است.

نکته‌ی جالب میدان نقش جهان دقیقا روبروی ورودی مسجد شاه است؛ ستون‌های سنگی کوچک ضلع جنوبی که قرینه‌ی آنها در ضلع شمالی میدان هم وجود دارد و در واقع در آن دوران دروازه‌های چوگان بودند و حالا قدیمی‌ترین یادگار این ورزش کهن ایرانی در دنیا هستند. حتی امروزه طراحی زمین‌های بزرگ و مدرن چوگان در جهان به تقلید از معماری میدان نقش جهان انجام می‌شود.

جاهای دیدنی اصفهان؛ درشکه‌سواری در میدان امام بسیار لذت دارد | عکس: آندری سومک

میدان نقش جهان در سال 11 هجری قمری بر خرابه‌های میدان‌گاه کوچکی به‌جا مانده از دوره‌ی تیموریان و سلجوقیان و به دستور شاه عباس اول تاسیس شد. هر چهار ضلع میدان را یک بنای معماری ارزشمند در بر گرفته است؛ مسجد تاریخی شاه در ضلع جنوبی، عمارت کاخ عالی قاپودر ضلع غربی، سر در قیصریه در ضلع شمالی ومسجد شخ لطف الله در ضلع شرقی میدان نقش جهان جای دارند. محوطه‌ی این میدان از اولین آثار ایرانی ثبت شده در  سازمان جهانی یونسکو به عنوان میراث فرهنگی بشری است.

اگر در بهار به اصفهان سفر کرده باشید و خبری از برف و باران نباشد به راحتی می‌توانید ساعت‌ها در گوشه و کنار میدان نقش جهان قدم بزنید و از زیبایی معماری یکپارچه اطراف میدان و حوض بزرگ آن لذت ببرید و سلفی‌ها و پانوراماهای بی‌نظیری بگیرید. کافه‌ها و غرفه‌های صنایع دستی فراوانی هم در اطراف میدان وجود دارند و حتی اگر خسته شدید می‌توانید بر نیمکت‌های سنگی جای‌جای میدان بنشینید. از نظر سرویس بهداشتی هم نگران نباشید، در ضلع شمالی میدان و نزدیک به سردر بازار قیصریه یک سرویس بهداشتی عمومی بزرگ برای مسافران ساخته شده است. اگر با ماشین خودتان به اصفهان سفر کرده باشید به سختی می توانید در کوچه‌پس‌کوچه‌های اطراف میدان جای پارک پیدا کنید و احتمالا مجبور می‌شوید کمی پیاده‌روی کنید.

کلیسای وانک

شاید در هیچ‌جای جهان غیر از اصفهان نتوانید کلیسایی پیدا کنید که با ترکیب معماری ایرانی و ارمنی ساخته شده باشد و ظرافت نقاشی‌های داخلی آن بتواند گردن شما را ساعت‌ها رو به سقف و دیوارها نگه دارد. با این‌که کلیسای وانک اصفهان مشهور‌ترین کلیسای ایران است اما اهمیت بیشتر آن به خاطر محله‌ای است که در آن قرار دارد؛ جلفای تاریخی و کافه‌های بی‌نظیرش، محله‌ی مسیحی‌نشین اصفهان که هنوز هم حال و هوای معنوی و تاریخی در کوچه‌پس‌کوچه و کافه‌های دنجش جریان دارد.

کلیسای جامع وانک یا آمنا پرکیچ، بین 13 کلیسای به‌جا مانده در اصفهان، مهم‌ترین کلیسای مسیحیان اصفهان و جنوب ایران است و در عین حال بزرگ‌ترین موزه‌ی مسیحیت ایران هم در مجموعه‌ی همین کلیسا قرار دارد. کتاب‌خانه این مجموعه یکی از مهم‌ترین و تاریخی‌ترین مرکز اسناد مسیحیت است که بیش از 400 سال قدمت دارد.

جاهای دیدنی اصفهان؛ کلیسا وانک از پربازدیدترین جاهای دیدنی اصفهان است | عکس: هادی اسماعیلی

بنای این کلیسا در زمان شاه عباس دوم تاسیس شده است و برخلاف اکثر کلیساهای ارمنی اصفهان که از سنگ ساخته می‌شدند، این بنا با خشت خام ساخته شده است. بر سردر در چوبی اصلی و محل ورود بازدیدکنندگان تصویر کلی دیر و صحن بزرگ کلیسا نقاشی شده است.

کلیسای وانک از ساعت 8:30 صبح تا 18:30 بعد از ظهر، با 10هزار تومان هزینه ورودی برای ایرانی‌ها، پذیرای گردشگران می‌باشد. در مدت زمان بازدید از این کلیسا که معمولا چیزی حدود 1 تا 2 ساعت طول می‌کشد شما می‌توانید دِیر و صحن اصلی کلیسا را با تمام نقاشی‌های زیبای آن ببینید. طلاکاری‌ها و تذهیب‌های این کلیسا در بین کل کلیساهای ارمنی زبان‌زد و خاص است. هم‌چنین کتاب‌خانه، موزه، تالار اجتماعات، چاپ‌خانه و حتی ناقوس‌خانه هم معمولا قابل بازدید هستند.

عمارت عالی قاپو

عمارت عالی قاپو جایی بود که شاهان صفوی در آن نشسته و مسابقات چوگان را تماشا می‌کردند یا در اتاق موسیقی این عمارت گوش خود را به موسیقی و نوای سنتی می‌دادند. این عمارت زیبا از جاهای دیدنی اصفهان است که وقتی به میدان امام می‌روید، حتما باید از آن بازدید کنید.

بلیط ورودی عمارت یا کاخ عالی قاپو 5000 تومان است و بهتر است صبح زود یا غروب به این کاخ بروید تا آفتاب اذیتتان نکند کاخ عالیقاپو به شما حس پادشاهی می‌دهد و می‌توانید از بالا بر همه‌چیز مسلط باشید و کل میدان امام را در یک نمای 360 درجه و پاناروما ببینید. نقاشی‌ها و تزئینات چوبی و حوض مرمری کاخ حس بی‌بدیلی به شما خواهد داد، پس اگر می‎خواهید جایگاه شاهان را ببینید حتما به عالی قاپو بروید.

مسجد شیخ لطف الله

زیباترین مسجد بدون مناره‌ی جهان، مسجد شیخ لطف الله، یکی از چهارگانه‌های میدان نقش جهان است. این شاهکار معماری اسلامی دارای مدور‌ترین گنبد جهان است که در ساعت‌های مختلف روز به رنگ‌های صورتی و طوسی و خاکی درمی‌آید. یکی از مشهورترین گفته‌ها درباره‌ی این بنای تاریخی این است که معماری این مسجد ترکیب معماری نور و عرفان است و به روشی ساخته شده که بدون در نظر گرفتن پیشینه‌ی اسلامی و حتی دینی هر انسانی، فضای نورانی و عرفانی آن بر روح بازدیدکننده تاثیرگذار باشد. علاوه بر این، بسیاری از کارشناسانی که به متفاوت بودن این مسجد با سایر مساجد ایران و جهان اعتقاد دارند بر این باورند که مسجد شیخ لطف الله عبادت‌گاه خصوصی درباریان صفوی بوده. هم‌چنین این مسجد علاوه بر نداشتن مناره، شبستان نیز ندارد و به جای شبستان که در واقع حیاط ورودی مسجد حساب می‌شده، راه پله ای برای ورود دارد.

جاهای دیدنی اصفهان؛ نمایی زیبا از مسجد شیخ‌لطف‌الله | عکس: ایگور بیلیر

افسانه‌ها می‌گویند راه‌رویی مخفی بین مسجد شیخ لطف الله و کاخ عالی قاپو در روبروی آن، وجود دارد که مسیر ملاقات‌های پنهانی شاه عباس اول با حضرت شیخ لطف الله میسی بوده است.
شاید بعید به نظر برسد اما از عجایب این مسجد، رو به قبله نبودن صحن آن است. در قدیم ورودی مساجد طوری ساخته می‌شد که مسلمانان رو به قبله به شبستان وارد شوند. این اصل به جهت قرینه بودن آن با کاخ عالی قاپو در این مسجد رعایت نشده بوده اما با معماری درونی و زاویه دادن طراحی راهروی ورودی به سمت محراب، این مشکل برطرف و محراب نماز، کاملا رو به قبله ساخته شده است، که البته به‌هیچ‌وجه این زوایا از نمای بیرونی مسجد قابل مشاهده نیستند.
محراب مسجد و کاشی‌کاری‌ها و معرق و مقرنس‌های بسیار ظریف داخلی آن هم جزو شاهکارهای جهانی محسوب می‌شود اما جالب‌ترین نکته برای معماران و باستان‌شناسان خارجی ترکیب و هماهنگی بی نظیر استفاده از تابش نور بر کاشی‌های هفت‌رنگ به کار رفته در بنای این مسجد است.

پل خواجو

وقتی شاه عباس دوم دستور ساخت پل خواجو را داد شاید فکر نمی‌کرد روزی این پل، محل آوازخوانی‌های زیبای مردم اصفهان شود. آوازهای زیر پل خواجو حتی شاید از پیاده‌روی‌های روی این پل هم معروف‌تر باشند. حتی شاعران اصفهان هم درباره این پل اشعار زیبایی سروده‌اند مثل قصیده بلند صائب تبریزی که در وصف یکی از جشن‌ها و چراغانی‌های اطراف این پل است. با این حال هدف شاه عباس دوم از ساخت پل خواجو بر بقایای ویرانه‌ی پل حسن‌بیک بنای عهد تیموری، پرورش احساسات مردم نبوده، بلکه این پل برای اتصال دو محله‌ی خواجو و دروازه حسن آباد با تخت فولاد و راه شیراز ساخته شده است.

نه تنها مردم خود اصفهان، بلکه اکثر گردش‌گران، پل خواجو را زیباترین پل اصفهان می‌دانند و منظره‌ی زیبای راهروی داخلی پل و ترکیب نورهای تابیده شده از دیواره‌ها، از جذاب‌ترین صحنه‌های اصفهان است و محال است کسی این صحنه را ببیند و هوس عکس گرفتن نکند.

جاهای دیدنی اصفهان؛ آواز خواندن زیر پل خواجو از تفریح‌های اصفهانی‌هاست | عکس: صفا دانشور

علاوه بر معماری منحصر به فرد پل خواجو، حتی کاربرد سه‌گانه‌ی آن هم خاص است. نه تنها به عنوان پلی برای گذر مردم و کاروان‌ها ساخته شده بلکه در میانه‌ی‌آن شاه‌نشین کوچکی تعبیه شده برای اقامت موقت شاه و هم‌چنین در مواقع پر بارانی از این پل به عنوان سدی بر روی زاینده رود استفاده می‌شده.

بهترین زمان بازدید از پل خواجو بستگی به روحیه و هدف شما از بازدید دارد، اگر برای عکاسی می‌خواهید به این پل سر بزنید بهتر است اوایل صبح یا وسط ظهر که خلوت است را انتخاب کنید و اگر برای تفریح به این پل می‌روید دم غروب با مردمی مواجه می‌شوید که هم بر روی پل و هم اطراف پل بساط خوش‌گذرانی شبانه راه انداخته‌اند. در این ساعات روز همیشه صدای خنده‌ها در میان نورپردازی رویایی پل ترکیب به یادماندنی‌ای ایجاد می‌کند.